ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Θεμελιώδης κοινωνικός θεσμός που συνιστά τον πρώτο χώρο ύπαρξης του ανθρώπου. Είναι η πρώτη και η μικρότερη μορφή κοινωνικής οργάνωσης και συμβίωσης των ανθρώπων.
Τύποι οικογένειας
Πυρηνική οικογένεια: Η σημερινή μορφή οικογένειας (στις Δυτικές κοινωνίες). Απαρτίζεται από γονείς και παιδιά και υπάρχει ισότητα μεταξύ των μελών της.
Μονογονεϊκή οικογένεια: Αποτελείται από τον έναν από τους δύο γονείς, πατέρα ή μητέρα και τα παιδιά.
Η αξία της οικογένειας
§ Προσφορά τροφής, ασφάλειας, αγάπης, στοργής, , γαλήνης, ηρεμίας απαραίτητων στοιχείων για την ισορροπημένη ανάπτυξη του ατόμου και την κοινωνική του εξέλιξη.
§ Συμβολή στη διαδικασία κοινωνικοποίησης μέσω της καλλιέργειας κοινωνικών αρετών, όπως ενδυνάμωση συλλογικότητας και συνεργασίας, ανάληψη ευθυνών, τήρηση κανόνων, ενεργοποίηση και αγωνιστική δράση.
§ Χώρος μάθησης, πνευματικής αναζήτησης, προβληματισμού, ανταλλαγής απόψεων, διαλόγου και διεύρυνσης των νοητικών οριζόντων.
§ Φορέας ηθικής διάπλασης με τη μετάδοση ηθικών αξιών, όπως η εντιμότητα, η αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η δικαιοσύνη , η αλήθεια.
§ Παράγοντας εμπέδωσης των δημοκρατικών αρχών, όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται συλλογικά, επικρατεί ο διάλογος και η ισοτιμία. Επίσης, όταν προωθεί την ανεκτικότητα και τον σεβασμό στο διαφορετικό είτε απέναντι σε άτομα είτε απέναντι σε λαούς σφυρηλατώντας ταυτόχρονα την οικουμενική συνείδηση στο πλαίσιο των σημερινών πολυπολυτισμικών κοινωνιών.
§ Συντήρηση και διαιώνιση ηθών, εθίμων, παραδόσεων, ενίσχυση φιλοπατρίας και εθνικού φρονήματος.
§ Ανάδειξη κλίσεων και δεξιοτήτων των παιδιών, επαγγελματικός προσανατολισμός.
§ Επαφή με την τέχνη και τον αθλητισμό, παροχή ερεθισμάτων για ενασχόληση με δημιουργικές μορφές ψυχαγωγίας.
§ Διαμόρφωση οικολογικής συνείδησης, μέσω της λειτουργίας των γονέων ως προτύπων και της ανάδειξης της αξίας της φύσης.
Αιτίες κρίσης Οικογενειακού θεσμού
§ Η επικράτηση του ατομικισμού και της ιδιοτέλειας και η απώλεια του συλλογικού πνεύματος στην οικογενειακή εστία.
§ Οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας, οι πιεστικές συνθήκες ζωής, η σωματική καταπόνηση αλλά και η έλλειψη ελεύθερου χρόνου επιβαρύνουν την ψυχοσύνθεση των μελών της οικογένειας και υπονομεύουν την ουσιαστική επικοινωνία τους.
§ Η απεξάρτηση των νεαρών μελών λόγω σπουδών ή επαγγελματικής δραστηριότητας.
§ Η ανατροπή των παραδοσιακών ρόλων και των οικογενειακών στερεοτύπων με τη νομική εξίσωση των δύο φύλων και την οικονομική χειραφέτηση της γυναίκας.
§ Η προσκόλληση στα τεχνολογικά επιτεύγματα (τηλεόραση, διαδίκτυο) οδηγεί στην απομόνωση, ενώ η προβολή αρνητικών προτύπων στον ιδεολογικό αποπροσανατολισμό των παιδιών.
§ Οι υλιστικές προτεραιότητες και η καταναλωτική νοοτροπία που δίνουν στις σχέσεις τη μορφή εμπορικών συναλλαγών.
§ Το χάσμα γενεών και η ιδεολογική διάσταση ανάμεσα σε γονείς και παιδιά.
§ Η ελευθεριότητα των σχέσεων και η υποτίμηση της αξίας της αγάπης και της συζυγικής πίστης.
§ Η δημιουργία οικογένειας χωρίς να προηγηθεί ώριμη σκέψη και να έχει υπολογιστεί σωστά το μέγεθος των ευθυνών.
§ Τα οικονομικά προβλήματα και η δυσκολία επιβίωσης που δημιουργούν κλίμα έντασης και πυροδοτούν συγκρούσεις.
§ Η υποκριτική συμπεριφορά των γονιών, η έλλειψη κατανόησης, η καταπίεση, ο υπερπροστατευτισμός ή ο άκρατος φιλελευθερισμός.
Οι βάσεις μιας υγιούς οικογένειας
§ Συνειδητοποίηση της αξίας της οικογένειας ως φορέα προσωπικής ολοκλήρωσης αλλά και κοινωνικής προσφοράς.
§ Η απόφαση για τη δημιουργία πρέπει να είναι προϊόν συνειδητής επιλογής και να λαμβάνεται εφόσον το άτομο αισθάνεται ότι έχει ολοκληρώσει έναν κύκλο ζωής, είναι «γεμάτο» από εμπειρίες και επιθυμεί να επαναπροσδιορίσει τους στόχους και τα ενδιαφέροντα του.
§ Ενδοσκόπηση, αυτοκριτική των μελών, αμοιβαίες υποχωρήσεις και συναινετική διάθεση, κατανόηση, ψυχική επαφή, ειλικρινής διάλογος, αλληλοεκτίμηση και ισοτιμία.
§ Αφιέρωση χρόνου στα παιδιά, λειτουργία γονέων ως ζωντανών θετικών προτύπων με βασική επιδίωξη την αρμονική συναισθηματική και ηθική διάπλαση των νεαρών μελών.
§ Η επίδειξη εμπιστοσύνης προς τα παιδιά, η ενθάρρυνση της ανάληψης πρωτοβουλιών αλλά και η οριοθέτηση κάποιων ορίων ελευθερίας.
Επιμέλεια: Ιωάννης Κανακούδης (Εκθεσιολογος)
Αναρτήσεις
