ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ
Ο αναλφαβητισμός είναι ένα φαινόμενο με ανελλιπή παρουσία στην πορεία της ανθρώπινης ζωής. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις, παρά το γεγονός ότι ο σύγχρονος κόσμος χαρακτηρίζεται από διαρκή τεχνολογική εξέλιξη και αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Η ύπαρξη και η διαιώνιση του έχουν αρνητικές προεκτάσεις στον ατομικό και κοινωνικό βίο και αποτελούν εμπόδια για την πολιτιστική εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Οι αιτίες του σοβαρού αυτού κοινωνικού προβλήματος σχετίζονται άμεσα με
τη σύγχρονη πραγματικότητα. Αρχικά, οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει
ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, καθιστούν αναγκαία την εργασιακή απασχόληση από
τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Παράλληλα, ορισμένοι γονείς θεωρούν ότι η μόρφωση
δεν είναι απαραίτητο εφόδιο για τα παιδιά τους, καθώς σήμερα οι τίτλοι σπουδών
δεν εξασφαλίζουν σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο
των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών τα παιδιά των εθνικών μειονοτήτων
συχνά δεν έχουν πρόσβαση στο αγαθό της μόρφωσης, καθώς αντιμετωπίζουν
βιοποριστικές δυσκολίες και ρατσιστική συμπεριφορά.
Ο αναλφαβητισμός έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ατομική και κοινωνική ζωή. Κατά πρώτο λόγο, το άτομο που στερείται μόρφωσης αδυνατεί να καλύψει με επιτυχία πρακτικές ανάγκες της καθημερινής ζωής. Επίσης, ο αναλφάβητος δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τις εξελίξεις σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο και να αξιολογήσει σωστά πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις. Αυτό συμβαίνει, γιατί η κριτική του ικανότητα ατροφεί με αποτέλεσμα εύκολα να παρασύρεται από την πολιτική και διαφημιστική προπαγάνδα και να χάνει την εσωτερική του ελευθερία.
Επιπλέον, το αναλφάβητο άτομο δεν έχει την κατάρτιση που απαιτείται, για να δραστηριοποιηθεί στον επαγγελματικό χώρο και να εξασφαλίσει τα απαραίτητα αγαθά για τη διαβίωση του. Η αδυναμία συμμετοχής του στα κοινά και ο επηρεασμός του από επιτήδειους πολιτικούς το οδηγεί συχνά σε εκδήλωση βίαιης και ρατσιστικής συμπεριφοράς εις βάρος συνανθρώπων, αφού εύκολα χειραγωγείται και φανατίζεται. Τέλος, η κοινωνία χαρακτηρίζεται από οικονομική στασιμότητα και πολιτιστική παρακμή, καθώς κυρίως νέοι άνθρωποι που αποτελούν τα ζωντανά και υγιή κύτταρα της, αδυνατούν να συνεισφέρουν στην προσπάθεια αναμόρφωσης και εξέλιξης της.
Ο αρνητικός αντίκτυπος του αναλφαβητισμού επιβάλλει την αναζήτηση τρόπων για την ουσιαστική αντιμετώπιση του. Αρχικά, ο άνθρωπος πρέπει να αντιληφθεί την αξία της μόρφωσης και να προσπαθήσει να την κατακτήσει με στόχο την επαγγελματική αποκατάσταση αλλά και τη δημιουργία μιας αξιόλογης προσωπικότητας. Παράλληλα, η οικογένεια οφείλει να είναι αρωγός του ατόμου στην πορεία προς τη γνώση, επισημαίνοντας τη σημασία της για την υπόλοιπη ζωή του. Επιπλέον, τα μέσα ενημέρωσης που αποτελούν κυρίαρχο φορέα πληροφοριών στη σύγχρονη εποχή, επιβάλλεται να αναδείξουν τις διαστάσεις του προβλήματος και τις αρνητικές πτυχές του, ενώ ταυτόχρονα καλό θα ήταν να ενισχυθεί ο μορφωτικός ρόλος τους.
Το κράτος, τέλος, οφείλει να αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για τη μείωση ή και την εξάλειψη του φαινομένου που οδηγεί τις κοινωνίες σε οικονομικό τέλμα και πολιτιστική παρακμή. Η οικονομική ενίσχυση των φτωχών οικογενειών, η οργάνωση προγραμμάτων για την επιμόρφωση ενηλίκων, η επέκταση του θεσμού των νυχτερινών σχολείων είναι κάποια μέτρα που θα συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση.
Τελικά, ο αναλφαβητισμός είναι ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα της σημερινής παγκοσμιοποιημένης κοινότητας. Την εμφάνιση του ευνοούν οι κοινωνικές συνθήκες και οι αντιλήψεις ατόμων και λαών. Η αρνητική του επιρροή σε κάθε τομέα ανθρώπινης δράσης απαιτεί την ατομική αλλά και συλλογική δραστηριοποίηση και προσπάθεια για τον περιορισμό και αν αυτό είναι εφικτό την εξαφάνιση του.
Ιωάννης Κανακούδης (Εκθεσιολόγος)
Αναρτήσεις
