« Παγκοσμιοποίηση … πρόκληση ή απειλή »
Για να δώσει κανείς μια σφαιρική απάντηση στο ερώτημα, αν η παγκοσμιοποίηση είναι πρόκληση ή απειλή, είναι αναγκαίο να εξετάσει όχι μόνο την οικονομική αλλά και την πολιτιστική διάσταση του φαινομένου. Αν η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στο λεγόμενο παγκόσμιο χωριό, αυτό συνεπάγεται όχι μόνο μεγαλύτερη οικονομική αλλά και πολιτισμική αλληλεξάρτηση μεταξύ κρατών και λαών.
Η πρόκληση έχει να κάνει με το ότι η απελευθέρωση των αγορών και ο εντεινόμενος παγκόσμιος ανταγωνισμός έχουν αυξήσει την παραγωγικότητα σε τέτοιο βαθμό που ένα μικρό ποσοστό παραγόμενου πλούτου θα μπορούσε άνετα να εξαλείψει τα απόλυτα επίπεδα φτώχειας σε όλο τον πλανήτη. Αν όμως το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα είναι εξαιρετικά παραγωγικό, είναι και εξαιρετικά άνισο και σ’ αυτό συνίσταται η απειλή της παγκοσμιοποίησης. Η συγκέντρωση πλούτου έχει πάρει τέτοιες τερατώδεις διαστάσεις που, σύμφωνα με έκθεση του Ο.Η.Ε. για την παγκόσμια φτώχεια, δώδεκα άτομα στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας του παγκόσμιου χωριού έχουν μεγαλύτερο εισόδημα από δεκάδες αφρικανικές χώρες.
Ακόμη και στον πολιτισμικό χώρο τα πράγματα είναι αμφίσημα. Από τη μια μεριά βλέπουμε τη συγκρότηση μιας παγκόσμιας καταναλωτικής κουλτούρας, που με τη συνδρομή των μέσων ενημέρωσης εντάσσει στη λογική της όχι μόνο τα πλούσια αλλά και τα φτωχά μέλη του παγκόσμιου χωριού. Από την άλλη παρατηρείται ευρεία εξάπλωση αξιών, που έχουν να κάνουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία. Και αυτό, γιατί βλέπουμε τη σταδιακή συγκρότηση μιας παγκόσμιας δημοκρατικής κοινής γνώμης που, πέρα από ηγεμονικούς υπολογισμούς, στηρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, βάζοντας τις βασικές ανθρώπινες ελευθερίες πιο πάνω ακόμη και από την αρχή της κρατικής κυριαρχίας. Και βέβαια κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τις περιβαλλοντικές αξίες που επίσης καθολικοποιούνται με ταχείς ρυθμούς.
Ν. Μουζέλη ( Το Βήμα, 12-3-200, απόσπασμα)
Αναρτήσεις
