ΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ
ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Αξιότιμε, κύριε Διευθυντά,
Σας στέλνω αυτή την επιστολή, για να καταθέσω τις απόψεις μου ως απλός πολίτης αλλά και ως μέλος οικολογικής οργάνωσης για το θέμα της επιστημονικής ευθύνης απέναντι στον άνθρωπο και τη φύση.
Είναι γεγονός ότι η επιστήμη έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση
της σύγχρονης πραγματικότητας. Με τη συνδρομή της ο άνθρωπος μπόρεσε να
αναβαθμίσει το επίπεδο της καθημερινής του ζωής. Απολαμβάνει υλικά αγαθά και
ανέσεις που διευκολύνουν τη ζωή του, ενώ παράλληλα διευρύνει τους πνευματικούς
του ορίζοντες, προσεγγίζει το αγαθό της μόρφωσης και απαλλάσσεται από
στερεότυπα και προκαταλήψεις. Επιπρόσθετα, συντελέστηκε χάρη στην επιστήμη,
αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση του ανθρώπινου μόχθου και επινοήθηκαν νέες
μορφές ψυχαγωγίας.
Με την επιστημονική εξέλιξη και τις εφαρμογές της, όπως γνωρίζετε, καταπολεμήθηκαν ασθένειες, βελτιώθηκε η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αυξήθηκε ο μέσος όρος ζωής. Εδραιώθηκε ακόμη η δημοκρατία και επιτεύχθηκε η ενοποίηση του κόσμου με τα υπερεξελιγμένα μέσα μεταφοράς και επικοινωνίας και τέθηκαν οι βάσεις για την ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων μεταξύ των λαών αλλά και τη την ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και συνεργασίας που προωθούν την ειρήνη.
Δυστυχώς όμως για όλους μας η λανθασμένη και ανεύθυνη χρήση της επιστήμης τόσο στο παρελθόν, όσο και σήμερα έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο επιστήμονας υποτάσσεται στο χρήμα και υπηρετεί πιστά πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες. Έτσι, με στόχο τον εύκολο πλουτισμό δε διστάζει να επινοεί εφευρέσεις που απειλούν την ανθρώπινη υγεία, που οδηγούν στην εκμετάλλευση του ανθρώπου και στην ανεπανόρθωτη αλλοίωση των οικοσυστημάτων και του φυσικού περιβάλλοντος.
Πιστεύω λοιπόν και νομίζω πως συμφωνείτε ότι ο επιστήμονας είναι ένας πνευματικός άνθρωπος, του οποίου το έργο επηρεάζει άμεσα τη ζωή όλων των ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα και οφείλει να ενεργεί πάντα με υψηλό αίσθημα ευθύνης τόσο κατά τη διάρκεια των ερευνών, όσο και κατά την πρακτική εφαρμογή τους. Είναι αναγκαίο, επομένως, να διαθέτει κάποια γνωρίσματα ως φορέας επιστημονικής γνώσης και ως άνθρωπος.
Ο επιστήμονας δεν πρέπει να εργάζεται κερδοσκοπικά αλλά έχοντας
συναίσθηση του λειτουργήματος του, να στοχεύει στην οικονομική πρόοδο της
κοινωνίας, την πνευματική της ανάπτυξη, την πολιτιστική της εξέλιξη αλλά και τη
διαφύλαξη της οικολογικής ισορροπίας, καθώς η φύση αποτελεί το σπίτι του
ανθρώπου και τροφοδότη όλων των παραγωγικών του δραστηριοτήτων. Οφείλει,
επίσης, να είναι απαλλαγμένος από πολιτικές σκοπιμότητες, να φροντίζει για την
ορθολογιστική χρήση των επιτευγμάτων του και να υψώνει τη φωνή και το ηθικό του
ανάστημα, όταν κάποιοι αντιστρατεύονται το
συλλογικό συμφέρον και ναρκοθετούν την ευημερία και την ειρηνική
διαβίωση. Καθήκον του αποτελεί ακόμη και η προειδοποίηση της ανθρωπότητας για
τους κινδύνους που πιθανόν να προκύψουν από την κακή χρήση της επιστήμης αλλά
και ο προσανατολισμός της πολιτικής ηγεσίας προς την ανθρωπιστική χρήση της
επιστήμης.
Όλα αυτά βέβαια έχουν ως προϋποθέσεις την εσωτερική ποιότητα του επιστήμονα, το σεβασμό υψηλών ηθικών αξιών και ανώτερων ιδανικών, την αφιλοκέρδεια και την κοινωνική συνείδηση. Η επιστήμη έχει προσφέρει πολλά και μπορεί να προσφέρει ακόμη περισσότερα. Επιβάλλεται, λοιπόν, η στράτευση της στην υπηρεσία του ανθρώπινου γένους και στη διατήρηση της φυσικής αρμονίας, για να κληροδοτήσει στις επερχόμενες γενιές τις βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον.
Με εκτίμηση
Ιωάννης Κανακούδης (Εκθεσιολόγος)
Αναρτήσεις
