« Μεγάλη η συγκίνηση, πολύ μικρή η βοήθεια »
Ο μεγα – σεισμός της Σουμάτρας και τα γιγάντια παλιρροϊκά κύματα, που χτύπησαν στις 26 Δεκεμβρίου τις ακτές του Ινδικού ωκεανού προκάλεσαν μια κολοσσιαία καταστροφή από τις λίγες της ιστορίας. Το συναισθηματικό σοκ που προκλήθηκε είναι πολύ μεγάλο και συνταράζει βαθιά τη δυτική κοινή γνώμη, συγκίνηση κατανοητή μπροστά στο μέγεθος του ανθρώπινου πόνου, των καταστροφών και του αφανισμού. Μεταφράστηκε από βούληση για βοήθεια και με μια ζωηρή δυναμική αλληλεγγύης.
Η αλληλεγγύη προς τα θύματα του Ινδικού ωκεανού επέτρεψε σε πολλούς συμπολίτες μας να ανακαλύψουν, πέρα από τη θεομηνία, την πραγματικότητα της καθημερινής ζωής των χωρών που χτυπήθηκαν. Και φαίνεται καθαρά πως η βοήθεια που συγκεντρώθηκε, όσο σημαντική κι αν είναι, δε θα επαρκέσει, για να λύσει τα δομικά τους προβλήματα. Ας ξεκαθαρίσουμε κάποιες αλήθειες.
Μια φυσική καταστροφή όμοιου μεγέθους προκαλεί λιγότερα θύματα σε μια πλούσια χώρα παρά σε μια φτωχή. Για παράδειγμα, ο σεισμός του Μπαμ στο Ιράν, που έγινε ένα χρόνο πριν, προκάλεσε περισσότερους από 30.000 θανάτους. Τρεις μήνες νωρίτερα, όμως, ένας μεγαλύτερος σεισμός στη νήσο Χοκάιντο στην Ιαπωνία δεν προκάλεσε ούτε ένα θύμα. Γιατί υπάρχουν. Άραγε, τέτοιες διαφορές ? Γιατί η Ιαπωνία, όπως και άλλες ανεπτυγμένες χώρες, διαθέτει τα μέσα, για να κατασκευάσει ακριβά αντισεισμικά κτίρια.
Είμαστε, λοιπόν, άνισοι μπροστά στην καταστροφή ? Χωρίς καμιά αμφιβολία. Η έκθεση με τίτλο « Μείωση του κινδύνου από τις καταστροφές », που εκδόθηκε από το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (UNDP), διερωτάται αν πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε για « φυσικές » καταστροφές. Τα αποτελέσματα ενός σεισμού, ενός κυκλώνα ¨η μιας πλημμύρας είναι πολύ διαφορετικά από χώρα σε χώρα. Συχνά εξαρτώνται από την πολιτική πρόληψης που εφαρμόζουν οι αρχές.
Η καταστροφή στον Ινδικό ωκεανό μας συγκινεί με το μέγεθος της, την ορμητικότητα της βίας της και επίσης, γιατί ένα τέτοιο άθροισμα ανθρώπινων τραγωδιών συνέβη σε μία μόνο μέρα. Αν όμως παρατηρούσαμε στη διάρκεια ενός χρόνου αυτές τις χώρες και τους κατοίκους τους, θα παρακολουθούσαμε μια ανθρώπινη καταστροφή ακόμα πιο τραγικού μεγέθους. Αρκεί να γνωρίζουμε ότι κάθε χρόνο, στις χώρες του κόλπου της Βεγγάλης, πολλά εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν, πολύ απλά, γιατί δεν έχουν πόσιμο νερό και πίνουν νερό μολυσμένο.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, το δημόσιο εξωτερικό χρέος πέντε χωρών, από εκείνες που χτυπήθηκαν, ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια. Και η εξυπηρέτηση που απαιτεί είναι γιγάντια, υπερβαίνει τα 32 δις. δολάρια το χρόνο… Δέκα φορές δηλαδή περισσότερο από τις « γενναιόδωρες » δωρεές που τους υποσχεθήκαμε.
Το μέγεθος των αναγκών που πρέπει να καλυφθούν είναι τεράστιο και η ανθρωπιστική γενναιοδωρία, όσο θαυμαστή και χρήσιμη κι αν είναι, δεν αποτελεί μακροπρόθεσμη λύση. Το συναίσθημα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την πολιτική.
Ignatio Ramonet
Αναρτήσεις
