« Μνήμες »
Ο άνθρωπος είναι μια δέσμη μνήμες. Ό,τι είμαστε είναι ό,τι ζήσαμε. Μέσα μας υπάρχουν πρόσωπα που αγαπήσαμε και γεγονότα που μας σημάδεψαν. Το παρελθόν ως βίωμα είναι, δια της μνήμης, πάντοτε παρόν. Δεν μας αρκούν μόνο οι ζωντανοί. Για να είμαστε, πραγματικά, ζώντες και για να έχει νόημα η ύπαρξη μας, πρέπει να μιλάμε, όπως λέει ο Σεφέρης, με τους προϋπάρξαντες. Αυτοί οι άνθρωποι είχαν σάρκα και οστά και έχυσαν πολύ ιδρώτα και αίμα πολύ, για να γεωργήσουν το ανθρώπινο πεδίο, έτσι ώστε να δύναται να καρποφορεί για τους διαδόχους.
Η μνήμη δίνει τη συνέχεια, ενοποιώντας το χρόνο. Είναι η χρυσόσκονη που τα ατομικά τα ενώνει σε καθολικά και δομεί τα προηγηθέντα ως θεμέλια, για να τεθούν με σιγουριά τα παρόντα. Μπορεί, υπερφίαλα, ο καθένας δημιουργός να νομίζει πως αρχή και τέλος υπάρχει το δικό του έργο, όμως και το πιο ριζοσπαστικό έργο, έχει τους προγόνους του. Κάποιοι πριν απ’ αυτόν κατέθεσαν τις ευαισθησίες τους, είτε στη γλώσσα είτε στο χρώμα είτε στη γραμμή και τον όγκο και έτσι συναρθρώθηκε το οικοδόμημα του πολιτισμού.
Προκειμένου για εθνικό πολιτισμό είναι εντελώς παράλογο να φανταστούμε πως ξαφνικά σπαρθήκαμε από ένα αόρατο χέρι σε μια ανώνυμη και έρημη χώρα κι αρχίζουμε εμείς να τη μεταβάλλουμε σε πολιτισμικό λιβάδι. Το λιβάδι, σπάρθηκε από γενεές γενεών και καρποφόρησε. Μπορεί, στης ιστορίας τα γυρίσματα το γρασίδι να φαίνεται πως εξαφανίζεται˙ όμως αυτό υπάρχει, γιατί κάτω από την επιφάνεια υπάρχει το βάθος και το βάθος είναι αείζωον. Ξηραίνονται τα φύλλα και τα κλαριά˙ μένουν οι ρίζες κι αυτές αέναα παράγουν νέες μορφές πολιτισμού με τα βασικά χαρακτηριστικά της εθνικής παρακαταθήκης.
Σήμερα οι άνθρωποι είναι αμνήμονες. Αρέσκονται στη λάμψη του παρόντος . Αυτή η λάμψη τους εμποδίζει να καταβυθισθούν στο βάθος του παρελθόντος και καλύπτει τα άδηλα πεδία του μέλλοντος, Οι αμνήμονες άνθρωποι εγκιβωτίζονται στην απόλυτη τους μοναξιά. Δεν έχουν εταίρους ούτε τους τεθνεώτες ούτε τους ζώντες. Μένουν μόνοι στη μοναξιά τους και τον ανεδαφικό εγωισμό τους. Να είναι άραγε, και τούτο ένα από τα φιλοδωρήματα που επεδαψίλευσε στο σύγχρονο άνθρωπο η μορφή που πήρε ο πολιτισμός στις μέρες μας;
Κ. Πληστής
Αναρτήσεις
