Έκθεση Α΄ Λυκείου "Οι λειτουργίες της γλώσσας" (Κριτήριο Αξιολόγησης)

« Οι λειτουργίες της γλώσσας »

  

 Ο λόγος είναι μία ικανότητα που συνδέεται με τη σκέψη με τρόπο αδιαίρετο. Δεν μπορεί να υπάρξει σκέψη χωρίς το λόγο αλλά και δεν υπάρχει σκέψη που να μην έχει γλωσσική έκφραση. Πνευματική και γλωσσική καλλιέργεια συμβαδίζουν. Η γλώσσα αναδεικνύεται επομένως σε βασικό στοιχείο ανάπτυξης των διανοητικών ικανοτήτων του ανθρώπου.

  
 Παράλληλα, η γλώσσα είναι και το κύριο διακριτικό γνώρισμα ενός έθνους. Εκφράζει τις αξίες, το ήθος, την ευαισθησία και την καλαισθησία, τις δοξασίες και τις πεποιθήσεις του. Είναι το «σημείο αναγνωρίσεως» των ομοεθνών και το μέσο που σφυρηλατεί την εθνική συνείδηση και την ενότητα του. Μέσα στη γλώσσα ενός λαού απεικονίζονται στοιχεία από την ιστορία, την καλλιέργεια, τον πολιτισμό του. Γι’ αυτό η ουσιαστική προσέγγιση ενός πολιτισμού υλοποιείται μέσω του λόγου που τον εκφράζει.

  
  Κύρια, βέβαια λειτουργία της γλώσσας αποτελεί και η επικοινωνία. Χάρη στη γλώσσα οργανώθηκαν κοινωνίες, μεταδόθηκαν εμπειρίες, εκφράστηκαν συναισθήματα, περιγράφτηκαν γεγονότα και προσδιορίστηκαν σκοποί. Με τη συνδρομή της συνάπτονται οι σχέσεις και συσφίγγονται οι δεσμοί μεταξύ των μελών μιας κοινότητας, ενώ δίνεται και στα άτομα η δυνατότητα να γνωρίσουν, να διεκδικήσουν και να υπερασπιστούν τα δικαιώματα τους. Μ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται αλλά και προωθείται το δημοκρατικό πολίτευμα.

  
 Τέλος, η γλώσσα τονώνει την οικουμενική συνείδηση αφού μέσω της γλωσσομάθειας κατανοούνται οι ιδιαιτερότητες των  επιμέρους πολιτισμών και ο ψυχισμός κάθε λαού, αναπτύσσεται πνεύμα αλληλεγγύης και δρομολογούνται με άξονα το διάλογο και τη γόνιμη ανταλλαγή απόψεων οι διαδικασίες για την επίλυση ζωτικών παγκόσμιων προβλημάτων ( απειλή ειρήνης, οικολογικό αδιέξοδο, καταπάτηση δικαιωμάτων ).

Ερωτήσεις

1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις.

2. Να βρείτε τον τρόπο ή τους τρόπους ανάπτυξης της τελευταίας παραγράφου.

3.  Να αιτιολογήσετε την ύπαρξη των εισαγωγικών και της παρένθεσης στην δεύτερη και στην τελευταία παράγραφο του κειμένου αντίστοιχα.

4.  « Μ’ αυτόν τον τρόπο … το δημοκρατικό πολίτευμα. » Να αναπτύξετε το χωρίο σε 80-100 λέξεις.

5.  Να βρείτε στο κείμενο δύο περιπτώσεις συγκινησιακής χρήσης της γλώσσας.

6.  Να βρείτε συνώνυμα για τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.

7. Σε άρθρο 300 λέξεων να αναλύσετε τις λειτουργίες που επιτελεί η γλώσσα στο επίπεδο της επικοινωνίας, της σκέψης, της κοινωνικής λειτουργίας και της πολιτιστικής φυσιογνωμίας μιας ομάδας.