« Ο θεσμός της οικογένειας »
Η εξέλιξη του πολιτισμού συνοδεύτηκε από ριζικές αλλαγές όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στη δομή, την οργάνωση, τους θεσμούς της κοινωνίας, τις αντιλήψεις, τις συνήθειες, τη συμπεριφορά των μελών της. Απ’ αυτόν τον μετασχηματισμό δε θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση η οικογένεια, επειδή ανάμεσα στην κοινωνία και την οικογένεια υπάρχει διαλεκτική σχέση. Το αντίθετο μάλιστα, για να αποκρυσταλλωθούν πολλά από τα νέα κοινωνικά στοιχεία, έπρεπε πρώτα να αποκτήσουν την εγκυρότητα του οικογενειακού βιώματος.
Το βέβαιο,
πάντως, είναι πως πολλά έχουν αλλάξει και για την οικογένεια. Τη σχετική αυτάρκεια της παραδοσιακής
οικογένειας αντικατέστησε ο καταμερισμός της εργασίας και η οργανωμένη μαζική παραγωγή
αγαθών από επιχειρήσεις, από εκτεταμένη έγινε πυρηνική, την πατρική αυθεντία
διαδέχτηκε η ισότητα των μελών της, η εκπαίδευση των παιδιών είναι ευθύνη
κυρίως της πολιτείας και πολλές υπηρεσίες, που παραδοσιακά παρείχε η
οικογένεια, όπως περίθαλψη στα ανήμπορα μέλη της, ψυχαγωγία κ.ά., σήμερα
προσφέρονται κυρίως από κατάλληλα ιδρύματα.
Ωστόσο, οι
αλλαγές αυτές σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να θεωρηθούν ως κρίση του θεσμού.
Απεναντίας, με τον περιορισμό των λειτουργημάτων της οικογένειας στα βασικά,
αναδείχτηκαν τα ουσιώδη στοιχεία που συνθέτουν την οικογενειακή ζωή, όπως είναι
η ανιδιοτέλεια και η αγάπη ανάμεσα στα μέλη της. Επομένως, όταν γίνεται στην
εποχή μας λόγος για κρίση της οικογένειας, ενοούμε περισσότερο μια, συχνά
επιφανειακή χαλάρωση στους θεσμούς της. Γι’ αυτό πολύ εύστοχα ο Κ. Πλησής
επισημαίνει: « Η οικογένεια δεν είναι ένας κοινωνικός θεσμός, που μπορεί να
αλλοιωθεί τελείως. Δεν είναι πολιτικό σύστημα, ούτε οικονομική συντεχνία. Είναι
πρωτογενές φαινόμενο, φυσικό, όπως περίπου είναι η λειτουργία του ανθρώπινου
οργανισμού και η ανατολή του ήλιου ».
Η οικογένεια
αντιμετωπίζει σήμερα δυσκολίες. Το γεγονός αυτό μπορεί να το διαπιστώσει
κάποιος από την αύξηση των προβλημάτων μεταξύ των μελών της, την αποξένωση
τους, την ένταση στις σχέσεις γονέων και παιδιών και την αύξηση του αριθμού των
διαζυγίων. Τα φαινόμενα αυτά όμως είναι περιορισμένης έκτασης και δε μαρτυρούν
την κρίση του θεσμού.
Επιμέλεια: Ιωάννης Κανακούδης (Φιλόλογος)
Αναρτήσεις
