ΙΔΕΕΣ-ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΙ
Η τηλεόραση επηρεάζει αρνητικά την ανθρώπινη προσωπικότητα. Καταρχήν, η διαρκής και καταιγιστική προβολή διαφημίσεων, έχει ως αποτέλεσμα την καλλιέργεια της καταναλωτικής νοοτροπίας και την ανάδειξη της ύλης ως υπέρτατης αξίας. Έτσι, ο άνθρωπος νοιώθει έντονη επιθυμία για την απόκτηση υλικών αγαθών και θεωρεί την ύλη, πηγή χαράς και ευτυχίας. Παράλληλα, η συχνή υποταγή των μέσων ενημέρωσης σε πολιτικά συμφέροντα, οδηγεί στην προώθηση συγκεκριμένης πολιτικής ιδεολογίας, στην παραπληροφόρηση και στη δημιουργία ψεύτικης εικόνας για την κοινωνική κατάσταση. Ο άνθρωπος, λοιπόν, αγνοεί τα σύγχρονα προβλήματα, γίνεται παθητικός δέκτης μηνυμάτων και δεν γνωρίζει τι συμβαίνει πραγματικά γύρω του. Επιπλέον, η πολύωρη τηλεθέαση αποτελεί αφορμή για την κρίση των διαπροσωπικών σχέσεων, καθώς συμβάλλει στην απομόνωση του ατόμου και στην έλλειψη επικοινωνίας με τους συνανθρώπους του.
Η κριτική ικανότητα αποτελεί απαραίτητο εφόδιο του σημερινού νέου. Αυτό συμβαίνει, γιατί ζούμε σε μια εποχή διαρκών εξελίξεων, ραγδαίων αλλαγών, ποικίλων ερεθισμάτων, πολλαπλών απαιτήσεων και αυξημένων αναγκών. Σε μια εποχή κυριαρχίας των μέσων, σ’ ένα κόσμο επηρεασμένο από την υλιστική νοοτροπία και το καταναλωτικό πνεύμα, με ανώτατη αξία την ύλη και αδιάφορο για πνευματικές και ηθικές αξίες. Ο άνθρωπος, λοιπόν, καλείται να κάνει κάποιες επιλογές που θα καθορίσουν τη ζωή του. Όπως το επάγγελμα που θα ακολουθήσει, οι ιδέες που θα υιοθετήσει, οι κοινωνικές συναναστροφές, οι αξίες που θα κατευθύνουν τη ζωή του. Πυξίδα, επομένως, για μια ασφαλή κοινωνική πορεία αποτελούν το ερευνητικό πνεύμα, η τάση αμφισβήτησης, η γόνιμη αμφιβολία που συντελούν στη διατήρηση της εσωτερικής του ελευθερίας.
Το διαδίκτυο έχει αποκτήσει παγκόσμιο χαρακτήρα. Ο κυβερνοχώρος είναι ένας νοητός κόσμος επαφής των ανθρώπων από κάθε γωνιά του πλανήτη. Η πρωτοποριακή αυτή μορφή επικοινωνίας καταργεί τα σύνορα, εκμηδενίζει τις αποστάσεις και δίνει τη δυνατότητα έκφρασης σε εκατομμύρια χρήστες. Οι άνθρωποι γίνονται πολίτες όλου του κόσμου, δημιουργούν φιλίες, ξεφεύγουν από τη μοναξιά και την απομόνωση που χαρακτηρίζει τις σύγχρονες κοινωνίες. Άρα, το διαδίκτυο αποτελεί φορέα ενοποίησης του πλανήτη και δημιουργίας του κοσμοπολιτισμού και της οικουμενικής συνείδησης.
Το διαδίκτυο θεωρείται αιτία απομόνωσης των ανθρώπων. Η πολύωρη και συχνά αποκλειστική ενασχόληση του ατόμου, με τον παγκόσμιο ιστό, οδηγεί στην αδιαφορία για την ανάπτυξη άλλων δραστηριοτήτων. Κατά συνέπεια, ο ελεύθερος χρόνος του, που θα μπορούσε να τον αξιοποιήσει δημιουργικότερα με ουσιαστικές επαφές με τους συνανθρώπους του, αναλώνεται μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή. Ο άνθρωπος, λοιπόν, σταδιακά περιθωριοποιείται από το οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, κλείνεται στον εαυτό του και ασχολείται με παιχνίδια και απρόσωπες επαφές.
Στη σύγχρονη εποχή τηλεόραση και βιβλίο έχουν μια ιδιαίτερα ανταγωνιστική σχέση. Η τηλεόραση, καθώς συνδυάζει εικόνα και ήχο γοητεύει περισσότερο τον άνθρωπο από τις βουβές σελίδες ενός βιβλίου. Ακόμη, το άτομο αναζητά το εντυπωσιακό, σύντομο αλλά και εύκολα κατανοητό μήνυμα και μένει αδιάφορος για το βιβλίο, του οποίου η μελέτη απαιτεί προσπάθεια, λογική επεξεργασία και πνευματική κόπωση. Άλλωστε από το χώρο των οπτικοακουστικών μέσων απουσιάζει σχεδόν εντελώς το βιβλίο, αφού δεν υπάρχουν εκπομπές αφιερωμένες σ’ αυτό που θα συντελούσαν στην προώθηση του παρά μόνο πολύ σύντομες διαφημιστικές αναφορές σ’ αυτό.
Ο ρατσισμός απειλεί σοβαρά την κοινωνική συνοχή. Η εμφάνιση του δημιουργεί σχέσεις τριβής και αντιπαλότητας μεταξύ ατόμων και ομάδων. Έτσι εμφανίζονται φαινόμενα βίας και εγκληματικότητας και κυριαρχούν η αμοιβαία καχυποψία, ο φόβος και η ανασφάλεια. Οι διαπροσωπικές σχέσεις υποχωρούν, οι άνθρωποι απομονώνονται και απουσιάζει η γόνιμη επαφή και η συνεργασία με στόχο την οικονομική και πολιτιστική εξέλιξη της κοινωνίας.
Ιωάννης Κανακούδης (Φιλόλογος)
Αναρτήσεις
