ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Είναι σαφές ότι ο αναλφαβητισμός είναι καθαρά πρόβλημα που έχει σχέση με
την παιδεία των πολιτών της χώρας μας.
Ό,τι λοιπόν, μπορεί να προσφέρει η παιδεία το στερείται και ο αναλφάβητος και η
κοινωνία μας.»
Η άγνοια και η αδυναμία του να ενημερώνεται και να κρίνει, υπονομεύουν και τα δικαιώματα του. Τα δικαιώματα δεν είναι πάντα αυτονόητα και αναμφισβήτητα. Η ύπαρξη και ο σεβασμός τους εξαρτάται από τη δυνατότητα που έχει κάθε πολίτης να τα διεκδικεί και να τα προστατεύει. Ως προς αυτό, ο αναλφάβητος βρίσκεται σε πολύ μειονεκτική θέση. Πρώτα, γιατί συνήθως τα αγνοεί και δεύτερο, γιατί, κι αν ακόμα τα γνωρίζει, δεν μπορεί να τα υπερασπιστεί, αφού δεν είναι σε θέση ούτε καν μία έγγραφη διαμαρτυρία ή καταγγελία να συντάξει. Ευκολότερα, λοιπόν, μπορεί να γίνει θύμα εκμετάλλευσης.
Οι επιπτώσεις του αναλφαβητισμού, στο βαθμό που αφορούν ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, επεκτείνονται και στην κοινωνία. Καθυστερεί η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας, επειδή αυτή έχει άμεση σχέση με τη μόρφωση όλων των πολιτών. Η καθυστέρηση αυτή συνεπάγεται και άλλου είδους συνέπειες. Όταν η πνευματική αντίσταση των πολιτών είναι μειωμένη, εμφανίζονται ευκολότερα φαινόμενα δημαγωγίας και αυθαίρετης άσκησης της εξουσίας. Τα φαινόμενα αυτά πλήττουν τη δημοκρατία.
Ο αναλφαβητισμός εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες. Η διάκριση ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς ενισχύεται και με τη διάκριση ανάμεσα σε μορφωμένους και απαίδευτους. Έτσι, ανατρέπεται η ισορροπία της κοινωνίας και σπάει η συνοχή της. Μειώνει την ανταγωνιστική μας ικανότητα τόσο στον πολιτισμό όσο και στην οικονομία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την οικονομική μας εξάρτηση από τις προηγμένες χώρες και την αδυναμία σύγκλισης του βιοτικού μας επιπέδου μ’ αυτές.
Οι σοβαρές, λοιπόν, επιπτώσεις του αναλφαβητισμού επιβάλλουν την άμεση και οργανωμένη αντιμετώπιση του. Η εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση πρέπει να γίνει πράξη και να μη μείνει μόνο γράμμα του νόμου. Η αποκλειστική ευθύνη για την εφαρμογή του βαραίνει την πολιτεία. Δεν εννοούμε, ασφαλώς, ότι πρέπει να καταφύγει σε διοικητικά μέτρα και κυρώσεις. Τέτοια προβλήματα δε λύνονται με την τιμωρία αλλά με τη βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται. Και θα τους προσφέρει βοήθεια, αν χτίσει και λειτουργήσει σχολεία εκεί, όπου δεν υπάρχουν, αν δώσει πρόσθετες παροχές στις άπορες οικογένειες και τα παιδιά τους, ώστε αυτά να τελειώνουν τη βασική, τουλάχιστον, υποχρεωτική εκπαίδευση, αν οργανώνει τακτικά επιμορφωτικά προγράμματα για ενήλικους αναλφάβητους, για να μπορούν να μάθουν, έστω και σε μεγάλη ηλικία, τα γράμματα που οι δυσκολίες της ζωής δεν τους επέτρεψαν να μάθουν, όταν ήταν νέοι. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα έχουν επιπλέον και την ευκαιρία να γνωρίσουν και να εκτιμήσουν την αξία της μόρφωσης, με προσωπική πείρα κι όχι με μια αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας θεωρία.
Ερωτήσεις
1. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο σε 80-100 λέξεις.
2. Ποια μέθοδο ακολουθεί ο συγγραφέας στην πορεία ανάλυσης του θέματος;
3. Με ποιους τρόπους επιτυγχάνεται η συνοχή στο παραπάνω κείμενο;
4. Ποιο ρηματικό πρόσωπο κυριαρχεί στο κείμενο και ποιος είναι ο σκοπός της χρησιμοποίησης του;
5. « Όταν η πνευματική αντίσταση … άσκησης της εξουσίας. » Να αναλυθεί το χωρίο σε 80-100 λέξεις.
6. Να γράψετε συνώνυμα για τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου.
7. « Ο αναλφαβητισμός είναι πρόβλημα όχι μόνο εκπαιδευτικό αλλά και οικονομικό, πολιτισμικό και κοινωνικό.» Να τεκμηριώσετε την παραπάνω άποψη με μία ομιλία 300 λέξεων.
Επιμέλεια: Ιωάννης Κανακούδης (Φιλόλογος)