ΕΚΘΕΣΗ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Πρότυπα-Είδωλα (Σχεδιάγραμμα)

ΠΡΟΤΥΠΑ – ΕΙΔΩΛΑ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Πηγές άντλησης προτύπων

·Το οικογενειακό περιβάλλον : οι γονείς οφείλουν να αποτελούν με τη συμπεριφορά και τη στάση τους υποδείγματα μίμησης για τα νεαρά μέλη.

·Το σχολείο : εκπαιδευτικοί, σχολικά εγχειρίδια, περιεχόμενο- κατευθύνσεις σπουδών.

·Τα μέσα ενημέρωσης : προβολή ειδώλων του καλλιτεχνικού και αθλητικού χώρου.

·Το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον : ομάδες συνομηλίκων, συγγενείς, κοινωνικός περίγυρος, σύλλογοι, οργανώσεις.

· Ο χώρος της πολιτικής : πρόσωπα, πολιτικά συστήματα, ιδεολογίες.

·Ο χώρος της θρησκείας.

·Το παρελθόν ( εθνικοί ήρωες )

Σύγχρονα θετικά πρότυπα

·Πνευματικοί άνθρωποι με ήθος και διάθεση να προσφέρουν βοήθεια στους συνανθρώπους τους.

·Επιστήμονες που διακρίνονται για την παιδεία τους, την ηθικοπνευματική τους καλλιέργεια και εργάζονται για την αναβάθμιση της ανθρωπότητας.

·Πολιτικοί με ήθος και πραγματικό ενδιαφέρον για το κοινωνικό σύνολο.

· Θρησκευτικοί ηγέτες.

· Άνθρωποι που ξεχωρίζουν για την ανθρωπιστική τους δράση, άτομα με οικολογικές ευαισθησίες, φιλειρηνιστές, διεθνιστές.

·Ιδεολόγοι, άτομα με ιδανικά και αξίες.

·Ο πνευματώδης, δημιουργικός, ηθικός, αλτρουιστής, ανιδιοτελής, υπεύθυνος, ευαίσθητος, αγωνιστής, ισορροπημένος, κοινωνικός, συνεργάσιμος, δημοκράτης, ειδικευμένος, πολιτικοποιημένος, οικολόγος, φίλαθλος, πατριώτης, ειρηνιστής, διεθνιστής άνθρωπος.

Η επίδραση των θετικών προτύπων

·Συντελούν στη διάπλαση υγιούς σώματος ( πρότυπα από τον αθλητικό χώρο ).

·Μεταδίδουν, κυρίως, στους νέους, ιδανικά, οράματα και υψηλούς στόχους παρακινώντας τους στη δημιουργία.

·Διευρύνουν το πνεύμα, οξύνουν τον προβληματισμό και την αμφιβολία, απελευθερώνουν από προκαταλήψεις, ιδεολογήματα, δογματισμούς.

·Εκλεπτύνουν το αισθητικό κριτήριο και παρωθούν σε γνήσιες μορφές ψυχαγωγίας.

·Αναπτύσσουν το σεβασμό προς την παράδοση, ωθούν σε πολιτιστική δημιουργία.

·Ενισχύουν τη δημοκρατία, προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, παρακινούν σε συμμετοχή στην πολιτική ζωή.

·Προωθούν τις διαπροσωπικές σχέσεις με αποτέλεσμα την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνείδησης.

·Συμβάλλουν καθοριστικά στην ορθή επιλογή επαγγέλματος.

·Ενισχύουν την εθνική συνείδηση καλλιεργώντας τη φιλοπατρία και διαφυλάσσοντας την εθνική ταυτότητα.

·Προάγουν τον κοσμοπολιτισμό, την ειρηνική συνύπαρξη και συμβίωση των λαών.

Σύγχρονα αρνητικά πρότυπα

·Διανοούμενοι που αδιαφορούν για το συνάνθρωπο και αγνοούν την κοινωνική αποστολή τους.

·Επιστήμονες που αδιαφορούν για τις ανθρωπιστικές αξίες και το καλό της ανθρωπότητας, επιστήμονες που υπηρετούν τα δόγματα «η επιστήμη για την επιστήμη» και «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

·Πολιτικοί ηγέτες που είναι λαοπλάνοι, δημαγωγοί, λαϊκιστές, που φανατίζουν χειραγωγώντας τη σκέψη των πολιτών.

·Ο οικονομικά επιτυχημένος άνθρωπος, ο υπερκαταναλωτής, καθώς υπερτονίζεται από υη διαφήμιση και υπερπροβάλλεται από τα μέσα ενημέρωσης.

·Άτομα από το χώρο του θεάματος και του αθλητισμού ( ηθοποιοί, μοντέλα, τραγουδιστές, αθλητές ) με οικονομική άνεση, υψηλές απολαβές, δόξα και γόητρο.

· Ο απαίδευτος, μονολιθικός, προκατειλημμένος, φανατικός, ανήθικος, ανεύθυνος, ανάλγητος, ατομιστής, ρατσιστής, ακοινώνητος, απολιτικός, κομματικοποιημένος, υπερκαταναλωτής, προγονόπληκτος, προοδόπληκτος, εθνικιστής άνθρωπος.

Η επίδραση των αρνητικών προτύπων

·Οξύνουν την καταναλωτική τάση και την αντιπαραγωγικότητα. 

  Εμποδίζουν την οικονομική ανέλιξη και την πρόοδο της κοινωνίας, καθώς παρακινούν σε μίμηση και όχι σε δημιουργική πρωτοβουλία.

· Τα νεαρά άτομα προβαίνουν σε λανθασμένες επαγγελματικές επιλογές.

·Συρρικνώνουν τον πνευματικό ορίζοντα των ατόμων, θολώνουν την κρίση τους και ενισχύουν την προσωπολατρία.

· Οδηγούν στο φανατισμό και την προκατάληψη.

 Ωθούν τα άτομα σε νόθες μορφές ψυχαγωγίας.

·Η δυσχερής συνύπαρξη των ατόμων και η ανταγωνιστική διάθεση επιφέρουν αδυναμία διαμόρφωσης υγιούς κοινωνικής συνείδησης.

·Ενισχύουν φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας οδηγώντας το άτομο σε αντικοινωνικές μορφές συμπεριφοράς.

·Στερούν την πολιτική ελευθερία του ατόμου, χειραγωγούν, ετεροκατευθύνουν, αποπροσανατολίζουν.

· Προκαλούν κρίση στη δημοκρατία, απολιτικοποίηση και αδιαφορία του πολίτη για τα κοινά.

·Επιφέρουν ψυχική ανελευθερία, καθώς στερούν από τα άτομα την ανάληψη πρωτοβουλιών και την αυτενέργεια.

·Οδηγούν στον εθνικισμό και στην υιοθέτηση ρατσιστικών αντιλήψεων.

·Τα ξένα πρότυπα απομακρύνουν από την παράδοση, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος απώλειας της εθνικής φυσιογνωμίας και αποδυνάμωσης του εθνικό φρονήματος.

Τα είδωλα των νέων

  ·Είναι στη φύση των νέων η ανάγκη να αγκιστρωθούν σε κάποια πρόσωπα, στην προσπάθεια απόκτησης ταυτότητας και κοινωνικοποίησης τους.

·Στην ουσία πρόκειται για «κατασκευασμένα» πρότυπα που προωθούνται από το οικονομικό και κοινωνικό κατεστημένο για λόγους κυρίως εμπορευματικής αξιοποίησης τους. Καταλυτικός στη προβολή τους είναι ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης. Η διαφήμιση, η τηλεόραση, το διαδίκτυο φέρνουν τη νεολαία σε άμεση επαφή με εγχώρια και ξένα πρότυπα.

·Τα νεαρά άτομα ταυτίζονται μαζί τους και προσδοκούν να τους μοιάσουν. Αυτό όμως αποτελεί μορφή αλλοτρίωσης, καθώς απομακρύνει από την εσωτερική καλλιέργεια, ενώ ταυτίζει την ευτυχία και το νόημα της ζωής με τη λάμψη, τον πλούτο και τη χλιδή.

·Βέβαια, δεν παρασύρονται όλοι οι νέοι από τα είδωλα που προωθεί η κοινωνία. Υπάρχουν πάντα οι νέοι που πιστεύουν σε αξίες και ιδανικά, που διαθέτουν ισχυρές άμυνες, που ακολουθούν υγιή πρότυπα και απορρίπτουν ψεύτικα είδωλα.

                              Επιμέλεια: Ιωάννης Κανακούδης (Φιλόλογος)